Neuropatische pijn

Wat is neuropathische pijn?
Neuropatische pijn is een vorm van chronische pijn waarvan de juiste oorzaak nog niet is achterhaald. In het algemeen gaat het hier om een letsel of een gebrekkige werking van de zenuwen. In het zenuwstelsel treedt ergens een stoornis op in de geleiding van signalen. Hierdoor kunnen niet-pijnlijke prikkels zoals een gewone aanraking als pijnlijk worden ervaren. De persoon in kwestie ondervindt pijn die buiten proportie is (wat de duur of intensiteit betreft), of pijn zonder zichtbaar of aantoonbaar letsel. Om van chronische en dus ook neuropathische pijn te kunnen spreken, moet de pijn minstens drie tot zes maanden aanwezig zijn.

Wat zijn de symptomen?
Neuropatische pijn wisselt in intensiteit, maar blijft doorgaans continu aanwezig. Vaak neemt het pijngevoel tijdens de slaap af. Symptomen zijn onder meer:
• Chronische pijnklachten
• Pijnklachten die niet afhankelijk zijn van de houding
• Een gevoel van speldenprikken, elektrische schokken, messteken
• Een brandend gevoel
• Gevoelsstoornissen rond de pijnlijke zone, bv. ledematen die 'slapen' of overgevoelig zijn
• Gevoel dat men op 'kussens' loopt
• Pijn bij koude of warmte (bv. tijdens een douche)
• Pijn bij aanraking (bv. kledij op de huid)
• Gevoel dat er mieren op en onder de huid lopen
• Onaangename kriebelingen

Een speldenprik doet bij de meeste mensen slechts even pijn. Een persoon met neuropathische pijn kan soms nog lang na het prikken pijn blijven voelen. Patiënten verdragen soms ook geen lakens op hun lichaam, geen sokken of schoenen aan hun voeten, en ze ervaren een lichte druk op hun huid reeds als pijnlijk.

Wat is de oorzaak?
De juiste oorzaak van neuropathische pijn is nog niet bekend. Er zijn theorieën die zich toespitsen op een fout in de pijngeleiding of een afwijkende werking van bepaalde delen van het zenuwstelsel, die verantwoordelijk zijn voor de pijngeleiding.
Onze zenuwen vangen impulsen op en geven die door aan de hersenen. Die interpreteren de prikkels en vertalen ze voor ons. Zo voelen we een aanraking, warmte, koude en ook pijn. Bij neuropathische pijn gaat er ergens iets verkeerd: bij de ontvangst van de prikkel, het doorgeven aan de hersenen of de interpretatie door de hersenen. Hierdoor wordt zelfs een lichte aanraking als pijn geïnterpreteerd of krijgt men zonder aanleiding een constant pijngevoel. Neuropathische pijn kan soms opduiken na een operatie, bij personen die genezen zijn van zona, of die lijden aan suikerziekte, kanker, multiple sclerose.

Wat zijn de gevolgen?
Door de constante pijn gaat de levenskwaliteit sterk achteruit. De patiënt komt soms onder grote psychologische druk te staan. Veel personen hebben last om hun dagelijkse activiteiten uit te oefenen, dreigen hun werk te verliezen en kunnen in een depressie verzeild raken of leggen zich bij hun situatie neer. Neuropathische pijn heeft ook een grote invloed op de slaapkwaliteit: 70 % van de patiënten lijdt aan een slaapstoornis. Er treedt interactie op tussen de pijn en de slaap. Een slechte nachtrust veroorzaakt vaak een opstoot van pijn. Anderzijds leidt de pijn tot slechter slapen.

Hoe neuropathische pijn behandelen?
Deze aandoening is vrij moeilijk te behandelen. Vitaminepreparaten B12 blijken weinig succesvol te zijn. Klassieke pijnstillers helpen niet. Ook kinesitherapie en relaxatietechnieken kunnen de pijn niet echt verhelpen. Morfine is dan weer af te raden voor jongere mensen. Een mogelijkheid zijn de zogenaamde tricyclische antidepressiva. Deze oudere generatie geneesmiddelen kan in lage dosis de pijn wat verzachten. Ook geneesmiddelen tegen epilepsie ('anti-epileptica') kunnen verlichting brengen. Succesvol zijn in deze groep de nieuwe generatie van 'anti-epileptica'.

Vraag uw dokter of huisarts altijd om raad.

TIPS
•Neuropathische pijn is niet hetzelfde als psychosomatische pijn. Het is een reële pijn, die voortvloeit uit een stoornis in het zenuwstelsel.
•Neem lang genoeg uw geneesmiddelen. Soms duurt het zes maanden of langer vooraleer u uw dosis kunt afbouwen.
•Zorg dat u er niet alleen voorstaat. Psychologische begeleiding kan u leren hoe u met uw pijn moet omgaan. U moet zich zeker niet bij de feiten neerleggen. Er is iets aan te doen!

FAQ's
Hoe werkt het zenuwstelsel?
Het zenuwstelsel bestaat uit ontelbaar vele zenuwen die lange kettingen vormen. Elke zenuw heeft receptoren. Die vangen prikkels op en geven die door aan de volgende zenuw, tot de prikkel de hersenen bereikt. De hersenen vertalen deze prikkel. Vervolgens geven ze een signaal door, zodat het lichaam op de prikkel kan reageren.
Bijvoorbeeld: u steekt uw vinger in een vlam. De zenuwen op de huid voelen de warmte (prikkel) en melden dit aan de hersenen. Die interpreteren de prikkels als 'pijn' en geven de vinger een signaal zich terug te trekken, wat ook prompt gebeurt.

Lopen sommige mensen meer risico?
Vaak gaat neuropathische pijn gepaard met andere ziekten of duikt ze op na een aandoening of letsel. Soms is het oorspronkelijke letsel volledig genezen wanneer de pijn zich manifesteert, bijvoorbeeld de pijn na verdwijning van zonaletsels.
In andere gevallen is de oorzaak nog aanwezig. Diabetici hebben in een vergevorderd stadium neuropathische pijn aan de voeten. De pijn kan zich ook voordoen bij kanker, na chemotherapie, bij multiple sclerose, lagerugpijn, enz. Fantoompijn is eveneens een vorm van neuropathische pijn. Dit zijn pijnen die optreden bij een amputatie van een lidmaat. De persoon voelt bv. pijn in zijn geamputeerde been.

Denkt de dokter dat ik depressief ben of aan epilepsie lijd?
Wanneer de dokter u een antidepressivum of anti-elepticum voorschrijft, betekent dit niet dat u depressief bent of aan epilepsie lijdt. Geneesmiddelen kunnen verschillende werkingen hebben. Denk maar aan de erectiepil die uitgevonden werd tijdens proeven met hartlijders. Een echte depressie vereist trouwens een veel hogere dosis aan antidepressiva dan diegene die de dokter tegen neuropathische pijn voorschrijft.